نمایه ESCI چیست و چه تفاوتی با نمایه SCIE دارد

 نمایه ESCI (Emerging Source Citation Index) و نمایه SCIE (Science Citation Index Expanded) هر دو نمایه هایی هستند که برای طبقه بندی مجله های علمی استفاده می شوند. هر دو این نمایه ها توسط کلاریوت (Clarivate Analytics) به عنوان بخشی از نمایه های استنادی Web of Science نگهداری و منتشر می شوند. علاوه بر این دو نمایه، نمایه های SSCI (ُSocial Science Citation Index) ، هنر (Art) و علوم انسانی (Humanities) یا به عبارت دیگر AHCI هم جزweb of science محسوب می شوند ولی پژوهشگران علوم پایه و علوم پزشکی بیشتر با پایگاه داده های SCIE (و یا SCI) و ESCI سر و کار خواهند داشت.

    بر اساس توضیحات کلاریوت جهت افزودن یک مجله در یکی از دو نمایه SCIE و ESCI باید 28 شاخص مد نظر قرار گیرد. از این 28 مورد 24 عدد آن مربوط به کیفیت (Quality) مجله علمی و 4 عدد آن مربوط به تاثیر (Impact) آن مجله است.  اگر مجله ای شاخص های مربوط به کیفیت را دارا باشد در نمایه ESCI و اگر علاوه بر آن شاخص های مربوط به تاثیر را نیز داشته باشد، در نمایه SCIE افزوده خواهد شد.

شاخص های کیفیت به شرح زیر هستند:

• داشتن ISSN 
• داشتن عنوان مناسب
• ژورنال های آنلاین باید نشانی اینترنتی (URL) داشته باشند.
• گروه بررسی کننده باید دسترسی به تمامی محتویات ژورنال داشته باشد.
• مقالات چاپ شده در مجله باید از طریق داوری پذیرش شده باشند و شیوه داوری توسط مجله باید به واضح و مشخص باشد.
• اطلاعات تماس مجله و کارکنان آن باید مشخص باشد و تیم Web of Science باید قادر به برقراری تماس با آنها باشند.
• مقالات چاپ شده در ژورنال ISI باید علمی و حرفه ای باشد.
• عنوان و چکیده مقالات چاپ شده در یک ژورنال ISI باید به زبان انگلیسی در دسترس باشند.
• جهت فهم بهتر و سهولت در نمایه گذاری بخش مراجع باید به الفبای لاتین نوشته شده باشد.
• در صورت انگلیسی زبان بودن مقالات، متن نوشته شده باید روان و قابل فهم باشد.
• تواتر زمانی انتشار ژورنال باید مشخص باشد.
• تارنمای ژورنال باید دقیق و استفاده از آن باید ساده باشد.
• پیش نیازهای اخلاقی برای نویسندگان و مقالات چاپ شده باید به وضوح گفته شده باشد.
• اعضا هیئت تحریریه باید مشخص و در دسترس باشند.
• نویسندگان مقالات چاپ شده باید مشخص باشند.
• ترکیب اعضا هیئت تحریریه باید با محتوای چاپ شده همخوان باشد.
• محتوای چاپ شده باید با قوانین مجله همخوان باشد.
• محتوای ژورنال باید آینه تمام نمای یک سیستم داوری موثر باشد.
• محتوای چاپ شده باید با عنوان و اهداف یک مجله ISI همخوان باشد.
• در مقالات دارای کمک مالی این موضوع باید به وضوح ذکر شده باشد.
• قوانین هیئت تحریریه ژورنال باید با لحاظ نمودن بهترین روش های امانتداری در پژوهش (research integrity) تنظیم شده باشد.
• مشخصات نویسندگان مقالات باید با اهداف مجله همخوان باشد.
• مراجع مورد استفاده باید به شیوه مناسبی ذکر شوند.

شاخص های تاثیر به شرح زیر است:

• تحلیل مقایسه ای استنادهای انجام شده به مقالات چاپ شده و تعیین تعداد این استنادها چقدر است و مبدا آن از کدام ژورنال است.
• تاریخچه مقالات چاپ شده توسط نویسندگان مقالات ژورنال باید با اهداف آن همخوان باشد.
•  تاریخچه مقالات چاپ شده توسط هیئت تحریریه ژورنال باید اهداف و دسته بندی آن همخوان باشد.
• مقالات چاپ شده در ژورنال باید جالب، مهم و با ارزش طبقه بندی شوند.

    جهت داوری یک ژورنال موارد مذکور به ترتیب مورد بررسی قرار میگیرند و در صورتی که یک ژورنال در چند مورد اول نقص داشت باقی موارد مورد بررسی قرار نمی گیرند. ولی اگر یک ژورنال در بررسی کیفیت نمره قبولی گرفت جهت تاثیر هم بررسی خواهد شد و در صورت رضایت بخش بودن بررسی وارد نمایه SCIE خواهد شد. بنابراین ژورنال های موجود در SCIE دارای کیفیت بالاتری هستند.

    ژورنال های موجود در این نمایه ها در دوره های زمانی منظم مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس نتایج حاصل نمایه ها بروز می شوند. البته علاوه بر آن این بررسی ها می تواند به دلایلی چون نگرانی پژوهشگران و یا نگرانی هیئت تحریریه Web of Science نیز خارج از دوره زمانی معمول انجام شوند. نکته مهم دیگر آن که در حال حاضر ژورنال های فهرست شده در نمایه ESCI ضریب تاثیر ندارند. و نویسندگان مقالات باید به این موضوع توجه داشته باشند. البته در این پست کلاریوت اعلام کرد که از JCR 2023 به بعد همه نمایه های core collection ضریب تاثیر خواهند داشت. پس می توان این گونه برداشت کرد که پس از انتشار JCR 2023 نمایه های ESCI و AHCI هم Impact Factor خواهند داشت. 

    بهتر است پیش از چاپ مقاله قوانین دانشگاه، دانشکده، پژوهشکده و یا موسسه که در آن دانشجو هستید و یا در آن کار میکنید را مورد بررسی قرار دهید که آیا پیش نیازهای مانند داشتن یک ضریب تاثیر حداقل و یا داشتن ضریب تاثیر و یا متعلق بودن و نبودن یک ژورنال در یک نمایه خاص را دارند یا نه.