نکات کلیدی و آموزش چاپ مقاله در مجلات ISI

   چاپ مقاله از بخش های اساسی هر پژوهشی و از شاخص های مورد استناد جهت تعیین ارزش یک پژوهش است. همچنین برای دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری با توجه به قوانین دانشگاه محل تحصیل چاپ حداقل یک مقاله در مجلات ISI می تواند تاثیر بسیار مثبتی در نمره نهایی داشته و حتی پیش نیاز فارغ التحصیلی محسوب شود. اگر شما نیز برای نخستین بار در پی چاپ مقاله هستید و فرآیند انتخاب مجله مناسب برای شما ناآشنا است و اصطلاحات مورد استفاده، شما را گیج و سردرگم کرده است. تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.

شاخص های اصلی ارزیابی یک مجله علمی عبارتند از:

• رشته تخصصی مجله
• زمان داوری
• احتمال پذیرش 
• کیفیت مجله
• کشور مجله

   رشته تخصصی مقاله یکی از اصلی ترین ملاک های انتخاب مجله برای  آن است ولی از کجا می توان رشته تخصصی مقاله را تشخیص داد بهترین راه برای تعیین آن استفاده از رشته تخصصی مشترک مجلات مقالات موجود در بخش مرجع مقاله است. به این منظور مراجع اصلی که برای نوشتن مقاله خود استفاده نموده اید را انتخاب نمایید سپس با استفاده از گزینه جستجوی مجله در منوی سایت به صفحه آن مجله در جورنال فایند بروید و در توضیحات آن مجله، رشته تخصصی مجلات اصلی که به عنوان مرجع استفاده نموده اید را تعیین کنید. با توجه به رشد روز افزون علم و تغییرات محتوی علمی حتی اگر از رشته تخصصی مقاله خود مطمئن هستید توصیه ما این است که یکبار آن را بررسی کنید. اکنون که رشته تخصصی مقاله خود را تعیین نموده اید می توانید مجله ای برابر با رشته تخصصی خود بیابید هر دو بنیاد ISI و اسکوپوس مجلات را از نظر رشته تخصصی دسته بندی کرده اند البته دسته بندی بنیاد اسکوپوس جامع تر و کاملتر است. 

   پس از فرستادن مقاله برای یک مجله مدتی طول خواهد کشید تا آن مجله نظر خود را در مورد مقاله دریافتی اعلام نماید و ممکن است از چند هفته تا چند ماه داوری یک مقاله به طول انجامد پیشنهاد می شود اگر حتی مجله از احتمال پذیرش کم برخوردار باشد چنانچه زمان داوری کوتاهی داشته باشد بخت خود را امتحان کنید شاید شما موفق به چاپ مقاله خود شدید. متوسط زمان لازم برای داوری هر مجله در صفحه مربوط به مجله در ژورنال فایند  ذکر شده است. اگر مایل به انتخاب مجله ای با زمان داوری کوتاه تر هستید، می توانید از منوی فهرست مجلات علمی در بالای همین صفحه به لیست مجلات با داوری سریع رفته و از آن استفاده نمایید.

   احتمال پذیرش مقاله به این معنی است که از کل مقالات دریافتی چند درصد آن در مجله چاپ شده است کیفیت مجله  و احتمال پذیرش مقاله رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند به این معنی اگر یک مجله از نظر علمی کیفیت بیشتری داشته باشد به همان اندازه اختمال پذیرش مقاله در آن کمتر است. کیفیت مجلات علمی با استفاده از شاخص های مختلفی درجه بندی می شوند. معروفترین آنها که در محافل علمی ایران هم بیشترین کاربرد را دارند دو شاخص ISI بودن یک مجله و دیگری میزان  Impact Factor یا ضریب تاثیر یا ضریب ضربه هستند البته این دو شاخص به هم مربوط هستند به این معنا که یک مجله ابتدا وارد فهرست مجلات ISI می شود و سپس به آن Impact Factor تعلق می گیرد. بنابراین بخشی از مجلات ISI از Impact Factor برخوردار هستند هرچه میزان Impact Factor بیشتر باشد مجله از کیفیت بیشتری برخوردار است البته بررسی کیفی مجله به Impact Factor محدود نمی شود و این شاخص کمی قدیمی شده است و دسته بندی چارک و یا کیو (Q1, Q2, Q3, Q4) و همچنین درصد JCR از شاخص هایی هستند که در سال های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر آن شاخص های دیگری هم مانند SJR نیز هستند که توسط بنیاد سایمگو منتشر می شود اگر می خواهید درباره ISI و SJR اطلاعات بیشتری کسب کنید از منوی شاخص های ارزیابی مجلات علمی گزینه شاخص های ارزیابی ISI و یا رتبه بندی سایمگو را انتخاب نمایید. 

   نکته مهم دیگر لزوم توجه به حداقل های تعیین شده توسط محل کار و یا دانشگاه محل تحصیل است. به عنوان مثال برخی دانشگاه ها چاپ مقاله در یک مجله ISI با ایمپکت فکتور حداقل یک را برای فارغ التحصیل شدن کافی می دانند و برخی دیگر علاوه بر دو شرط بالا شاخص های دیگری را نیز در نظر می گیرند به عنوان مثال مجله مذکور باید در لیست  JCR نیز باشد. لازم به ذکر است، شما می توانید تمامی شاخص های مورد نیاز و تعیین کننده عملکرد یک مجله را در صفحه مربوط به آن مجله در ژورنال فایند مشاهده کنید. وزارت علوم و فناوری، وزارت بهداشت و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد و دانشگاه های سراسری هریک به صورت جداگانه لیستی از مجله های جعلی و تحت احتیاط را ارائه می دهند که به لیست سیاه معروف است. در حال حاضر همه لیست های مذکور در پایگاه داده ژورنال فایند ادغام شده اند و اگر مجله ای در این فهرست ها موجود باشد، این موضوع در صفحه مجله ذکر خواهد شد. همچنین بررسی تحلیلی روی این دو لیست و فصل مشترک آنها با پایگاه داده های بین المللی ISI و  Scopus انجام گرفته است که از طریق منوی شاخص های ارزیابی مجلات علمی می توانید در صفحه هریک از این لیست های سیاه مطالعه کنید.

   در گام بعدی شما باید سطح کیفی مقاله خود را لحاظ کنید. اجازه دهید صادقانه یک مطلب را به شما بگویم. برای چاپ مقاله در یک مجله سطح بالا هیچ را جادویی و یا راه میانبر ویژه ای وجود ندارد. تنها را ممکن انتخاب یک موضوع مناسب و به روز برای تحقیق، تلاش شبانه روزی برای انجام آن، انجام آزمایش های لازم، کیفیت بالای زبان مقاله برای چاپ در یک مجله علمی است. حتی با وجود رعایت تمام این موارد ممکن است در زمان چاپ مقاله با مشکلاتی مواجه شوید به عنوان مثال ممکن است در ابتدای پژوهش آزمایش های استاندارد برای چاپ مقاله با زمانی که شما پژوهش خود را به پایان رسانده اید متفاوت باشد و در زمان داوری، داوران از شما آزمایش های بیشتری را بخواهند. لطفا توجه داشته باشید هدف از این جملات دلسرد کردن خواننده نیست بلکه هدف نشان دادن این موضوع است که اگر قصد شما چاپ مقاله در یک مجله ISI با ضریب تاثیر بالا است، باید برنامه ریزی برای این کار از زمان انتخاب موضوع تحقیق آغاز شود نه پس از اتمام پژوهش. گذشته از همه این مسائل آسان بودن مرحله داوری در یک مجله شانس شما را برای چاپ شدن مقاله افزایش می دهد. به عبارت دیگر اگر داورها سختگیری کمتری داشته باشند عیوب کار شما می پذیرند. به عنوان مثال آمار نشان می دهد که در سال گذشته میلادی (2021) میزان پذیرش مقاله در برخی از مجلات علوم پزشکی صفر بوده است. پس لحاظ نمودن این موضوع شانس شما را در چاپ مقاله در یک ژورنال علمی افزایش می دهد.